در اصطلاح عام کلبه، خانه ای کوچک است و اغلب برای آلونک چوبی استفاده می شود، که میتواند از مصالح محلی مختلف ساخته شود. بطور کلی کلبه ها نوعی معماری بومی هستند که از مصالح در دسترس مانند چوب، برف، سنگ، علف، برگ نخل، شاخه، خاک رس، پوست، پارچه یا گل با استفاده از تکنیک هایی که نسل به نسل منتقل شده اند ساخته می شوند. در برخی جوامع کلبه، بعنوان سرپناه موقت یا فصلی یا به عنوان مسکن دائمی استفاده می شود. کلبه ها عملاً در تمام فرهنگ ها و جوامع وجود دارند. برخی از کلبه ها قابل حمل هستند و می توانند در بیشتر شرایط آب و هوایی دوام بیاورند. این سازه میتواند بصورت ساده بعنوان پناهگاه مورد استفاده قرار گیرد و یا حتی یک کلبه بسیار مجلل با امکاناتی نظیر رستوران باشد. کلبه ها می توانند در مناطق ییلاق یا قشلاق برای مقاصد مختلف سکونت موقت، استفاده برای دام، مسافران، طبیعت گران و یا انبار و گارکاه استفاده شوند.
امروزه از کلبه در نوع کلبه چوبی برای تفریح، دکوراسیون فضای باغ یا ویلا، بازی کودکان، عکاسی های تبلیغاتی یا مدلینگ و ... استفاده می شود.
کلبه و کلبه های چوبی انواع مختلفی دارد، تنوع کلبه ها بسته به موقعیت جغرافیایی و کاربری آن متفاوت است. بطور مثال در انواع سنتی کلبه میتوان از کلبه نیپا (فیلیپین)، کلبه بالوک (سیبری)، کلبه بوتی (بریتانیا)، کلبه چوزو (اسپانیا)، کلبه خاتا (اوکراین)، کلبه تول (آمریکا)، کلبه اوکا (برزیل) و ... نام برد. تنوع کلبه ها با توجه به تنوع مناطق جغرافیایی و فرهنگ جوامع زیاد است، اما آنچه امروزه برای کاربری های غیر سنتی بیشتر مورد توجه قرار میگیرد انواع کلبه های چوبی سوئیسی ، درختی، جنگلی می باشد.
کلبه چوبی همانظور که از نامش پیداست عنصر اصلی آن از چوب است البته بسته به موقعیت و کاربری آن میتوان همراه با مصالح دیگر همچون فلز و سنگ برای افزایش بهره وری و مقاومت و طول عمر آن، استفاده کرد.
کلبه چوبی سوئیسی
سبک کلبه سوئیسی یک سبک معماری از دورهٔ تاریخی قدیمی است که در اصل از کلبه های روستایی در سوئیس و مناطق کوهستانی آلپ اروپای مرکزی الهام گرفته شده است. این سبک به طرحهای سنتی بناسازی اشاره دارد که با سقف ها و نماهای وسیع و تزئینات غنی همراه با بالکن های چوبی و تزئینات حکاکی شده مشخص می شوند. این سبک در سراسر آلمان، اتریش-مجارستان، ایتالیا، فرانسه و اسکاندیناوی گسترش یافته است. سبک کلبه سوئیسی در دوران رمانتیک اواخر قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ میلادی سرچشمه میگیرد.
تاثیر گرفتن پارک ها و اقامتگاه های آلمان از سبک باغبانی انگلیسی، مانند باغ دسائو-وورلیتز، باعث شد ثروتمندان و صاحبان زمین در اروپا با توجه به تاثیر زندگی ساده مردم ساکن کوهستان، از این نوع سبک معماری بسیار استقبال کنند. این سبک کلبه‌ای خیلی نگذشت که در مناظر میتلگبیرگه آلمان مانند کوه های هارز یا منطقه درسدن و منطقه مجاور بوهمی شمالی گسترش یافت.
به عنوان یک سبک ساختمانی «مدرن»، این سبک بر معماری تفرجگاه های ساحلی بالتیک، مانند بینز یا هرینگزدورف، نیز تأثیر گذاشت. حدود سال ۱۹۰۰، عناصر طراحی در ساخت خانه های متعدد خانواده های بورژوا و همچنین توسط معماران برجسته ای مانند هاینریش فون فرستل برای ساخت عمارت ها و هتل های بزرگتر مورد استفاده قرار گرفت. این سبک با اولین موج های گردشگری افراد ثروتمند از شمال و غرب اروپا رواج بیشتری یافت و در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در سایر نقاط اروپا و آمریکای شمالی، به ویژه در معماری نروژ، ایسلند و هلند و در معماری خانه های روستایی سوئد و سینسیناتی (اوهایو، ایالات متحده) رواج یافت. نمونه های انگلیسی سبک کلبه شامل خانه قایقی در بلتون هاوس، لینکلن شایر، اثر آنتونی سالوین و کلبه سوئیسی در آزبورن هاوس، در جزیره وایت، ساخته شده برای فرزندان ملکه ویکتوریا است.
ویژگی های کلبه چوبی سوئیسی
سقف های شیروانی با لبه های عریض
تیرهای ساختمانی نمایان، شامل براکت های بزرگ
حکاکی و گچبری های تزئینی
بالکن ها
پنجره های بزرگ
مصالح چوبی، معمولاً رنگ‌آمیزی شده، اغلب با رنگ های روشن
چوب مورد استفاده برای کلبه چوبی سوئیسی
خانه های سوئیسی چلت با طراحی سنتی و آرامش بخش خود، جذابیتی جاودانه دارند. متریال اصلی پشت این سبک کلاسیک، چوب است. چه برای ساخت دیوارهای کلبه سوئیسی چه برای مبلمان آن، چوب بخش جدایی ناپذیر خانه و کلبه های سوئیسی است. چوب نه تنها از نظر زیبایی شناسی دلپذیر است، بلکه مزایای ساختاری بسیار خوبی نیز دارد و بسیار تطبیق پذیر است، به همین جهت آن را به انتخابی ایده آل برای ساخت خانه ای به سبک کلبه سوئیسی تبدیل می کند.
از چه چوبی در کلبه چوبی سوئیسی استفاده می‌شود؟
صنوبر به دلیل نسبت عالی مقاومت به وزن و نیاز کم به نگهداری، اغلب به عنوان مصالح ساختمانی اصلی برای ساخت کلبه چوبی سوئیسی انتخاب می شود. چوب صنوبر به طور گسترده در دسترس است و عایق حرارتی و عایق صوتی بسیار خوبی را فراهم می کند. این چوب اغلب قبل از استفاده در ساختمان با مواد ضد حریق پوشانده می شود و این امر آن را در مناطق پرخطر مانند نزدیکی دریاچه ها یا دامنه های کوه ایمن می سازد.
کاج یکی دیگر از چوب های محبوب مورد استفاده در کلبه چوبی سوئیسی به دلیل مقاومت و قیمت مناسب آن است. کاج ظاهری زیبا دارد و به راحتی شکل می گیرد، که آن را برای ساخت سقف، در و پنجره ایده آل می کند. کاج اروپایی به دلیل دوام و طول عمر بالایش، انتخابی محبوب است و همین امر آن را برای الوار سقف یا تخته های کف که نیاز به دوام طولانی مدت بدون نیاز به نگهداری زیاد دارند، ایده آل می کند.
چوب نراد گاهی اوقات در ساخت کلبه چوبی سوئیسی، به خصوص برای تزئینات و جزئیات، استفاده می شود. چوب نراد سبک و کار با آن آسان است اما به اندازه صنوبر یا کاج اروپایی محکم نیست. اغلب در قسمت هایی از کلبه که به تکیه گاه سازه ای زیادی نیاز ندارد، مانند کابینت ها و دیوارهای داخلی، استفاده می شود.
کلبه سوئیسی معماری جاودانه و رمانتیکی است. از دیوارهای صنوبر محکم گرفته تا جزئیات پیچیده شان، این خانه ها واقعاً بی نظیر هستند و گواهی بر مهارت سازندگانشان می باشند. استفاده از چوب در این سازه ها در طول عمر آنها نقش مهمی داشته است، ضمن ایجاد استحکام و گرما، فضایی لوکس و راحت نیز ایجاد می کند. کلبه چوبی سوئیسی با طراحی دقیق، مصالح متفکرانه و ویژگی های مدرن، یک تجربه زندگی منحصر بفرد را ارائه می دهند که واقعاً بی نظیر است.
کلبه چوبی درختی
نوع و سبک دیگری از کلبه های چوبی، کلبه چوبی درختی است. کلبه چوبی درختی در اطراف، کنار یا در میان تنه یا شاخه های یک یا چند درخت بالغ، در حالی که بالاتر از سطح زمین قرار دارد، ساخته می شود. کلبه چوبی درختی می تواند برای تفریح، فضای کار، سکونت، فضای دورهمی و دیده بانی استفاده شوند.
کلبه چوبی درختی یک پیشینه تاریخی و بومی دارد. حتی امروزه، کلبه چوبی درختی توسط مردم بومی برخی از مناطق گرمسیری برای در امان ماندن از خطر و ناملایمات روی زمین ساخته می شوند.
درختان از لحاظ تاریخی در ساخت ساختمان ها، به عنوان مثال برای پشتیبانی از دیوارهای یک ساختمان در اطراف آنها، ادغام شده اند.
از کلبه چوبی درختی بعنوان محل بازی برای کودکان یا برای اهداف تفریحی ساخته می شوند، ممکن است بعنوان محل اقامت در هتل ها یا کاربردهای مسکونی نیز مورد استفاده قرار گیرند که در این حالت بخش اصلی سازه با دیگر مصالح ساختمانی ساخته می شود.
استفاده از کلبه چوبی درختی، حرکتی به سوی «معماری زنده» است. کلبه چوبی درختی می توانند بعنوان گزینه ای برای ساخت خانه های سازگار با محیط زیست در مناطق جنگلی در نظر گرفته شوند، زیرا برخلاف طراحی و سبک های معمول خانه نیازی به قطع درختان ندارند.
کلبه چوبی جنگلی
از سبک های دیگر کلبه های چوبی، کلبه های جنگلی ست که فرصت بسیار خوبی برای استراحت و تفریح در ایام تعطیل یا آخر هفته هستند و اگر آنها در جنگل، نزدیک رودخانه یا دریاچه باشند، فضایی واقعاً شگفت‌انگیز و لذت بخشی را بوجود می آوردند. دنج بودن، حریم خصوصی، آرامش و راحتی همراه با طراحی شیک از ویژگی های یک کلبه چوبی جنگلی می تواند باشد. خوابیدن در یک کلبه چوبی جنگلی، احاطه شده توسط جنگل، با یک اتاق خواب مجهز به تشک و ملافه، تجربه ای بی نظیر است. یک کلبه چوبی جنگلی می تواند دو یا سه نفر را در خود جای دهد و یا دارای چند اتاق باشد، می تواند مجهز به برق، سیستم گرمایشی و مبلمان فضای باز باشد. کلبه چوبی جنگلی نمایانگر عنصری از میراث محلی است، یک کلبه چوبی جنگلی، اقامتگاه چوبی ست در طبیعت بکر که می توان به زمزمه های رودخانه و پرندگان گوش داد.